Wat maakt iemand krankzinnig? Moet iemand een aantoonbare afwijking in de hersenen hebben, of is iemand al gek als hij of zij simpelweg een andere mening heeft dan de rest van de wereld? De gemiddelde standaard zal altijd bepalen wie er in een samenleving buiten de boot vallen, maar als de "gestoorde" maar genoeg mensen met zich mee kan krijgen kan dit beeld zomaar kantelen.

Dit filosofische vraagstuk is al vaak dankbaar door filmmakers gebruikt als uitgangspunt voor een scenario, waarbij het niet zelden voorkomt dat een plottwist aan het eind er pas voor zorgt dat er überhaupt twee visies blijken te bestaan. In Take Shelter heeft Jeff Nichols er echter voor gekozen om de kijker al vanaf het begin te laten twijfelen, waardoor je je vanzelf steeds ongemakkelijker gaat voelen.

We leren Curtis La Forche kennen, een werknemer bij een boorbedrijf met een gezin dat elke dag thuis op hem wacht. Doordat zijn dochter doof is staat hij onder enige financiële druk, maar al snel blijkt dit nog wel het minste van zijn problemen te zijn. Keer op keer wordt Curtis badend in het zweet wakker van zijn nachtmerries, waarin een enorme storm ervoor zorgt dat alles en iedereen zich tegen hem keert.


De dromen worden steeds dreigender en persoonlijker, waardoor ze niet langer slechts als fantasieën zijn af te doen. Wat nu als dit visioenen blijken te zijn en de wereld op het punt staat te vergaan? Deze gedachten brengen Curtis ertoe om de oude schuilkelder in de achtertuin weer op te knappen, zodat hij en zijn gezin voorbereid zijn op het einde der tijden. Deze onderneming is echter makkelijker gezegd dan gedaan, waardoor de druk op zijn gezin groter en groter wordt.

Er wordt wel eens beweerd dat het interessanter is om een doodnormaal persoon gek te zien worden dan iemand die er zelf al niet al te best uit ziet, omdat de transformatie dan nog schokkender is om getuige van te zijn. In dit geval verdienen de makers echter alle lof om Michael Shannon te vragen voor de hoofdrol. De 37-jarige acteur ziet er altijd al erg intens uit, maar dit lijkt de rol te zijn waarvoor hij geboren is.

Je ziet al vanaf de eerste blik in zijn ogen dat zijn personage ergens in de film zal losbarsten, maar voor het zover is laat Shannon een knap staaltje ingetogenheid zien. In de vorm van Curtis toont hij hoe het is om langzaam maar zeker de grip op de realiteit te verliezen, al zien voornamelijk de mensen om hem heen dit zo. Het is onbegrijpelijk dat de Academy deze prestatie heeft genegeerd bij de afgelopen Oscars, aangezien een nominatie minstens op zijn plaats was geweest.


Ook Jessica Chastain weet een overtuigend personage neer te zetten als de vrouw van Curtis, waarmee ze na The Tree of Life en The Help een fantastisch acteerjaar afrondt. Haar nominatie voor die laatste film mag dan ook gezien worden als een collectieve bevestiging van haar talent.

Regisseur Nichols heeft ervoor gekozen om zijn film op een manier af te ronden die niet bij iedereen in de smaak zal vallen. De slotscène heeft in ieder geval reeds voor vele debatten gezorgd, maar of het voldoening geeft zal voor iedereen anders zijn. Je wordt als kijker in ieder geval geprikkeld om er zelf over na te denken, wat al aangeeft dat Nichols sowieso je interesse heeft weten te wekken.

In zekere zin is de tocht van Curtis te vergelijken met die van diverse Bijbelfiguren. Wat als Noach zijn opdracht van God in deze tijd door zou krijgen? Zou zijn omgeving hem steunen, of wordt hij voor gek verklaard? Darren Aronofsky is op dit moment een epische film aan het voorbereiden over dat klassieke verhaal, laten we hopen dat het psychologische aspect in ieder geval net zo meeslepend wordt als bij Take Shelter.