De Britse filmmaker Steve McQueen wist ruim vijf jaar terug met Hunger een bijzonder indrukwekkend visitekaartje af te leveren als zijn eerste speelfilm. De verfilming van het leven van de Noord-Ierse gevangene Bobby Sands viel niet alleen op door de sterke hoofdrol van Michael Fassbender, maar ook door de rauwe beelden die in al hun simpliciteit de gruwelijke waarheid wisten vast te leggen. Voor zijn tweede productie Shame over een seksverslaafde dertiger - wederom vertolkt door Fassbender - koos hij voor een meer afgewerkte uitstraling, maar in 12 Years a Slave wordt de kijker weer hard met de neus op de feiten gedrukt.

Aangespoord door zijn vrouw besloot McQueen enkele jaren terug om werk te maken van een verfilming van de memoires van Solomon Northup. In zijn levensverhaal vertelt de getergde man hoe hij begin negentiende eeuw opgroeide als een vrije, gekleurde man in Saratoga, totdat hij in 1841 werd ontvoerd en verkocht als slaaf. Zonder papieren om zijn status te bewijzen werd hij in één klap van een intelligente man gedegradeerd tot iemand die door zijn eigenaren niet eens als mens werd gezien, en gezien de titel zal het niemand verbazen hoe zijn leven zich verder ontwikkelde.


In de bewerking die McQueen samen met zijn schrijver John Ridley naar het witte doek heeft gebracht worden alle elementen die je verwacht zorgvuldig afgeschreept van het lijstje. Zowel een relatief goedaardige eigenaar als een nieuwe baas die zijn slaven als vuilnis behandelt? Aanwezig. Diverse scènes met martelingen, waaronder een deel waarin een slaaf wordt gedwongen een medeslachtoffer te straffen? Check. Al deze elementen zijn uiteraard afkomstig van het bronmateriaal, maar toch kan dit ervoor zorgen dat het verhaal een tikkeltje conventioneel overkomt.

De boodschap van het verhaal wordt echter krachtig bijgestaan door Chiwetel Ejiofor, die met zijn vertolking van Northup de rol van zijn leven neerzet. Meerdere scènes waarin de camera gefocust blijft op zijn gezicht lijken bijna te zijn opgezet om hem een Oscar te bezorgen, maar dat neemt niet weg dat het bijzonder effectief is. De Britse acteur weet de emotionele delen kalm en overtuigend neer te zetten, terwijl ook de harde confrontaties geen enkel probleem zijn voor zijn talenten.

De acteur wordt daarnaast bijgestaan door diverse grote vakgenoten, waaronder Benedict Cumberbatch, Paul Dano en Paul Giamatti. Traditiegetrouw is ook Michael Fassbender weer te zien in de film, deze keer als de meedogenloze eigenaar die Solomon een groot deel van het verhaal het leven zuur maakt. De acteur krijgt dan ook terecht erkenning bij diverse awards, evenals debutante Lupita Nyong'o wiens personage het extra zwaar heeft in de katoenvelden van Fassbender. Een cameo van producent Brad Pitt is de enige vreemde eend in de bijt, aangezien zijn bijdrage je juist uit de film haalt en weinig toevoegt aan het geheel.


Ook op de overige vlakken is weinig aan te merken, waardoor het geheel bijzonder solide aanvoelt. De muziek van Hans Zimmer is even simpel als doeltreffend, en ook de cinematografie van Sean Bobbitt doet precies wat het moet doen. Af en toe komen er schitterende shots voorbij van de landschappen waarin het verhaal zich afspeelt, maar over het algemeen zijn de beelden relatief eenvoudig en traditioneel.

Zoals het er nu naar uit ziet zal het team achter de film over een kleine twee weken de Oscar voor de beste film in ontvangst mogen nemen. Niet veel mensen zullen de productie de allerbeste film van het jaar noemen, maar het zal tegelijkertijd lastig zijn om iemand te vinden die het resultaat niet kan waarderen. Terwijl de meeste andere genomineerde films het publiek aardig weten te verdelen, zorgt 12 Years a Slave ervoor dat deze gruwelijke geschiedenis nog altijd in onze gedachten aanwezig blijft. Dat het ook nog eens een goede film blijkt te zijn is mooi meegenomen.